ΕΘΙΜΟ ΠΙΠΕΡΙΑΣ
«Μάη μου καλέ μου μήνα νάσουν δυο φορές το χρόνο», έλεγε η παλιά λαϊκή παροιμία, εκφράζοντας την ευχή και την ελπίδα των ανθρώπων που δούλευαν τη γη για καλή σοδειά και γονιμότητα…
Την προσμονή τους αυτή οι κάτοικοι της Βόρειας Εύβοιας «γιόρταζαν» με το έθιμο της Πιπεριάς.
Την Πρωτομαγιά, λοιπόν, πρωί-πρωί, ένα τσούρμο παιδιά αρχίζουν στολίζουν την «Πιπεριά»: «ντύνουν» δηλαδή ένα αγόρι με κλαδιά και φτέρες από τα κοντινά δάση, καθώς και με τριαντάφυλλα, πασχαλιές και κρίνους από τις αυλές των σπιτιών.
Ξοπίσω τους τρέχει ένας άλλος συγχωριανός, που βαστάει ένα τσαπί, ο «γεωργός», ενώ μαζί τους μια ολόκληρη ομάδα από κοριτσόπουλα με ολάνθιστα κεφάλια και χαμόγελα. αρχίζουν το σεργιάνι στο χωριό τραγουδώντας :
«Πιπεριά, πιπεριά, πιπεριά γλυκιά ροδιά, γρήγορα στον Αη Λια, κι ο Αη Λιας στον ουρανό, για να ρίξη ο Θιός νερό, για τα στάρια για κθάρια, για τ’ φτωχού τα παρασπόρια. Κάθε στάχυ και πινάκι, και χειρόβολο δεμάτι. (Α)βλάκια, ‘βλάκια το νερό, γούρνες, γούρνες το κρασί, γεωργός με το τσαπί»
Η πομπή περνά και σταματά σε κάθε σπίτι του χωριού, λέει το τραγούδι κι ο νοικοκύρης του σπιτιού τους ραντίζει με νερό. Τότε ο «γεωργός» με το τσαπί βαράει δύο τσαπιές στο χώμα έξω από το σπίτι. Ο νοικοκύρης τους φιλεύει χρήματα, αυγά και γλυκά και το ίδιο συνεχίζεται σ’ όλα τα σπίτια. Τα χρήματα συγκεντρώνονται από τον τοπικό σύλλογο, που φροντίζει για την αναβίωση του εθίμου και τη διοργάνωση του γλεντιού στην πλατεία του χωριού. Οι μεγαλύτεροι θυμούνται ότι παλιότερα τα φιλέματα ήσαν αλεύρι,αυγά και γάλα. Με τα υλικά αυτά γίνονταν μια μεγάλη πίτα, την οποία μοιράζονταν όλοι οι κάτοικοι στη γιορτή της πλατείας.
ΕΘΙΜΟ ΚΑΜΗΛΑΣ
Ένα ακόμα έθιμο της Βόρειας Εύβοιας που εικάζεται ότι είχε «γονιμοποιητική» σημασία, ήταν το έθιμο της Γκαμήλας.
Πρόκειται για ένα αγερμό (επίσκεψη σε σπίτια) την παραμονή του Αγίου Βασιλείου, κατά τον οποίο ομάδες νέων γυρνούν τα σπίτια του χωριού με τη συνοδεία μιας …Καμήλας. Tην Καμήλα ακολουθεί πάντα ο Ντιβιτζής, δηλαδή ο καμηλιέρης, οι δυο παππούκες και οι οργανοπαίχτες (με γκάιντα και νταούλι)
Έτσι, το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, οι άντρες επισκέπτονταν τον Ντιβιτζή για να τον προσκαλέσουν στο έθιμο. Εκείνος αρχικά, προσποιούνταν πως δεν θέλει, υποχρεώνοντας τους να τον παρακαλούν, μέχρι να του υποσχεθούν κάποιο δώρο. Αφού τον έπειθαν, ξεκινούσαν όλοι μαζί για το σπίτι του παπά, το πρώτο σπίτι που έπρεπε σύμφωνα με το έθιμο, να επισκεφθούν.
Ακολουθούσε η επίσκεψη σε όλα τα σπίτια του χωριού μέχρι το πρωί. Σε κάθε σπιτικό ο Ντιβιτζής ρωτούσε το νοικοκύρη αν ήθελε να του χορέψει η Καμήλα. Αν ο τελευταίος δεχόταν, ακολουθούσαν διάφορα αστεία που ολοκληρώνονταν με το συμβολικό θάνατο και την ανάσταση της Καμήλας.
Στη διάρκεια της γύρας αυτής η ομάδα μετέφερε ευχές, για καλοχρονιά, γονιμότητα και υγεία, τραγουδώντας, χορεύοντας και κάνοντας αστεία. Οι νοικοκυραίοι τους προσέφεραν χρήματα ως ανταμοιβή.